پنجشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
حسین شیخ‌رضایی:
حسین شیخ رضایی عضو هیئت علمی موسسه حکمت و فلسفه در نشست «فلسفه، بیرون و درون دانشگاه» که در سه‌شنبه ۲۴ بهمن در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد،بیان داشت که از دیدگاه مردم، فلسفه دانشگاهی دو تا مشکل دارد؛ یکی اینکه با زبان فنی غیر قابل فهمی بیان می‌شودو دوم اینکه از دید افراد بیرونی، آن چیزی که فیلسوف درباره آن صحبت می‌کند ربطی به زندگی ندارد.بحث فلسفه کاربردی هم قادر به پاسخگویی به این دو چالش نبوده و لازم است وارد حوزه فلسفه برای عموم شویم . نکته مهم در تعریف فلسفه برای عموم این است که راجع به موضوعاتی صحبت می‌کند که دغدغه عموم مردم یا خیر عمومی است.فلسفه برای عموم می‌گوید تو مسئله داری، من می‌آیم از زاویه دید خودم می‌گویم مسئله‌ات چطور حل می‌شود.مثلا در غزه، اسرائیل به بیمارستان بمب می‌زند، فلسفه می‌تواند به ما چارچوب بدهد که آیا این دفاع مشروع به حساب می‌آید یا خیر. پس فلسفه کاملا نقش ابزاری دارد و فیلسوف می‌خواهد با این ابزار مسئله‌ای را حل کند که این مسئله، مسئله عموم است. در چنین شرایطی باید به حساسیت های داستان هم توجه نمود به گونه ای که فلسفه عامه‌پسند و فلسفه پوپولیست ،جای فلسفه برای عموم را نگیرد و جریان سازی پوپولیستی ( خصوصا در فضاهای سیاسی و اجتماعی) جای فلسفه برای عموم ننشیند.تجارب متشابه این حوزه را در ترویج علم، علم کاربردی و کاربردی سازی علم،زبان تخصصی علم و مواردی همانند نیز داریم.
کد خبر: ۳۹۳۹۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۶
خالص‌سازی دانشگاهی؛
موج تعلیق و اخراج اساتیدی که در دوره اعتراضات ۱۴۰۱، منتقد و معترض یا با جریان‌های دانشجویی هم‌صدا بوده‌اند و مقابل برخورد قهر‌آمیز دانشگاه ایستاده‌اند، فراگیر شده و یک به یک دانشگاه‌های مختلف را در بر می‌گیرد. موضوعی که به گفته امیر مازیار پیام روشنی برای «جامعه نخبگان» دارد: «نیازی به حضور و مشارکت فعال شما در تصمیم‌سازی‌ها و اداره امور نداریم.»او معتقد است که این رویه سال‌ها ست کم و بیش وجود دارد و نقد و اعتراض و هشدار نخبگان شنیده نشده و تصور بر این است که با «حذف» مشکل حل می‌شود.
کد خبر: ۳۹۱۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۶
یادداشت محسن آزموده؛
کد خبر: ۳۹۰۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۸
محقق داماد:
علم از مقوله هستی و دین از مقوله بایستی است. هستی و بایستی دو مقوله متفاوت هستند. تکنولوژی در حال حاضر به چنان شتابی رسیده است که نمی‌شود جلوی این شتاب را گرفت اما دانش الهیات به‌رغم سابقه چندین قرنه، هنوز اندر خم یک کوچه است و هنوز سوال‌هایی که پیش از میلاد مسیح در یونان باستان برای سقراط و افلاطون و ارسطو مطرح بوده، حل نشده است. مسائلی مانند جبر و اختیار، اراده بشر، رابطه مغز و ذهن و ...
کد خبر: ۳۸۹۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۰
درگذشت استاد فلسفه ایرانی در لس آنجلس؛
سیدجواد طباطبایی، فیلسوف و نویسنده ایرانی، شب گذشته در سن ۷۷ سالگی در بیمارستانی در لس‌آنجلس درگذشت. ایشان در جامعه آکادمیک ایرانی با نظریه پردازی در اندیشه سیاسی ایران و تاریخ نگاری در اندیشه سیاسی غرب شناخته می‌شد. آثار پربار و حلقه موافقان و مخالفان کثیر او بر کسی پوشیده نیست. طباطبایی، بدون هیچ‌گونه تردیدی، یکی از بزرگ‌ترین اندیشه‌ورزان معاصر ایرانی است که همین امر لزوم پرداختن به دوران حیات، آثار، افکار و اندیشه‌هایش را دو چندان ضرورت می‌بخشد.اندیشه‌های سید جواد طباطبایی هواخواهان زیادی در میان دانشگاهیان و حتی عامه مردم پیدا کرده است. دایره ارادات نزدیکان به او به اندازه‌ای بوده که حتی مفهوم «حلقه سید جواد» یا «حلقه ایرانشهری‌ها» بر آن‌ها اطلاق شده است. در مقابل اندیشه سیاسی سید جواد، منتقدان بسیاری نیز داشته و دارد. از جمله انتقادات مطرح بر نظریه سیاسی سید جواد طباطبایی در دهه‌های اخیر در محور‌هایی همچون، محافظه‌کاری، نزدیک بودن تئوری‌های ناسیونالیسم افراط‌گرا (فاشیسم)، عدم انطباق با تحولات زمانه جدید، ناهمخوانی با زیست در خاورمیانه، طردگرا بودن گفتمان او، روشن نبودن منابع تحقیق، عدم انطباق اندیشه ایران‌شهری با واقعیت‌های جامعه ایرانی و غیرمنصفانه بودن دیدگاه او نسبت به مصلحان و روشنفکران دینی قابل جمع‌بندی است.
کد خبر: ۳۸۶۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۱
ساختار‌های معیوب جامعه ایران؛
سیدسعید زاهد، جامعه‌شناس، در مورد ساختار‌های معیوبی که بعد از انقلاب اسلامی مانع رسیدن به شرایط مطلوب اسلامی، در جامعه ما شده‌اند یا حرکت رو به پیشرفت جامعه را کند کرده‌اند، علت را در تبدیل تفکر فردگرا به تفکر اجتماع گرا می داند و معتقد است: در بسیاری از موارد که مردم ارزش‌های خود را پایمال و در تهدید می‌بینند، درمقابل آن خود را مصلوب‌الاختیار می‌یابند و احساس می‌کنند که کاری هم از دست‌شان برنمی‌آید. این ساختار‌های معیوب با تحول در علوم انسانی و اجتماعی و نظام‌سازی براساس آن قابل حل خواهد بود. البته لازم به ذکر است که در رفع آسیب‌ها هردو شیوه اقناع و اعمال، در شرایط خودش باید به‌کار گرفته شود و اتخاذ سیاست‌های یکجانبه اثر مطلوب نخواهد داشت.
کد خبر: ۳۸۴۳۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۹
طی احکامی جداگانه؛
محسن برمهانی از سوی رئیس سازمان صدا و سیما به عنوان معاون جدید سیما در رسانه ملی منصوب شد. همچنین با حکم معاون سیمای رسانه ملی، مدیران جدید شش شبکه تلویزیونی منصوب شدند.
کد خبر: ۳۷۸۰۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۱
آزمون سراسری؛
براساس مصوبات شورای سنجش و پذیرش دانشجو آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ و آزمون‌های پس از آن، فقط بر مبنای دروس نظام آموزشی جدید ۶-۳-۳ برگزار می‌شوند و ضرایب دروس تخصصی نیز بر همین اساس اعلام شد.
کد خبر: ۳۷۲۰۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۵
چهلمین جشنواره فیلم فجر؛
مسعود نقاش‌زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر در احکامی احمدرضا معتمدی کارگردان، نویسنده، نظریه‌پرداز و استاد دانشگاه، دانش اقباشاوی نویسنده و کارگردان و حامد جعفری تهیه‌کننده را به عنوان اعضای هیأت انتخاب و داوری بخش سینمای کوتاه چهلمین جشنواره فیلم فجر منصوب و معرفی کرد.
کد خبر: ۳۷۰۱۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
اکبر ثبوت؛
حکیم و فقیه و مفسّر نامی فیض کاشانی می‌نویسد: سماع (خنیاگری و خوانندگی) گاهی حرام است و گاهی مباح، گاهی مستحب و گاهی مکروه. اما «حرام» برای کسانی است که شهوت دنیا بر آنان چیره شده، و آنچه سماع در وجودشان به حرکت درمی‌آورد، تنها همان صفتهای ناپسندی است که بر دلهاشان غلبه یافته است. اما «مکروه» برای کسانی است که بر سبیل لهو به آن معتاد شده و بیشتر اوقات، از سر بازیگری به آن می‌پردازند. اما «مباح» برای کسانی است که از آن بهره‌ای جز لذت بردن از آواز خوش ندارند. اما «مستحب» برای کسانی است که عشق خدای برتر بر آنان غلبه یافته و آنچه سماع در وجودشان به حرکت درمی‌آورد، تنها همان صفت های پسندیده است. کم توجهی به استخراج و تبیین احکام شرعی در این خصوص، متاسفانه بستر را برای تفسیر به رای ها ، تندروی ها و اعمال سلیقه های شخصی به اسم دین و حکم الهی فراهم کرده است.
کد خبر: ۳۶۸۳۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۳۰
مراسم افتتاحیه؛
در مراسم افتتاحیه ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و پنجمین دوره جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به سه نفر از استادان برگزیده اعطا شد.
کد خبر: ۳۶۸۱۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۸
پاسخ جاناتان ایجید؛
آیا فلسفه دانش است؟ تیموتی ویلیامسون چنین می‌اندیشد و مدت‌هاست که از این ادعای بحث‌برانگیز دفاع می‌کند که اگرچه فلسفه در روش‌ها و شاید در موضوعش متمایز است؛ اما در نهایت همان نوع از پرس‌وجو است.
کد خبر: ۳۶۶۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۳
ریچارد داوکینز و پندار خدا
یکی از جریان‌های فکری معاصر که در محافل دانشگاهی و روشنفکری جهان بسیار تأثیرگذار بوده و در گسترۀ وسیعی تبلیغ و ترویج می‌شود جریان موسوم به “الحاد نوین” یا “خداناباوری جدید” یا “اتئیسم نو” است. در آغاز لازم است به تاریخچۀ این تفکر “بی‌خدایی جدید” (New Atheism) اشاره شود تا باب آشنایی با این جریان فلسفی- الهیاتی (و در واقع ضد الهیاتی و ضد دینی) هر چه بیشتر گشوده گردد و به فهمی درست از ان نایل آییم.
کد خبر: ۳۶۶۶۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
انتشار یک کتاب
کتاب «هشت رساله صفوی» در زمینه ادبیات فلسفی و عرفانی، تالیف سیدسلمان صفوی، فیلسوف نوصدرایی از سوی انتشارات سلمان آزاده در تهران منتشر شد؛ رویکرد فلسفی به چیستی متن و سوژه، وجه مشترک هر هشت رساله است.
کد خبر: ۳۶۶۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۶
محسن جوادی:
محسن جوادی با اشاره به وضعیت فلسفه اخلاق در دانشگاه‌های ایران بیان کرد: وضعیت آموزش فلسفه اخلاق در فضای دانشگاهی خیلی قابل قبول نیست و خیلی از دانشگاه‌های معتبر ایران این رشته را در کارشناسی و دکتری ندارند.
کد خبر: ۳۶۵۶۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
بررسی کتاب «فلسفه انگلیسی‌زبان ۱۷۵۰ تا ۱۹۴۵»؛
شیخ‌رضایی گفت: این کتاب تاریخ‌نگاری‌اش مسئله‌محور است؛ یعنی یک مسئله را انتخاب کرده و سعی کرده بگوید در ۲۰۰ سال نزاع بین طبیعت‌گرایی و ایده‌الیسم چگونه بوده است؟ از سوی دیگر کتاب خیلی مناسب آموزش فلسفه تحلیلی نیست؛ چون فقط دو فصل آخرش فلسفه تحلیلی است و حتی این دو فصلش هم اصول ساده‌ای ندارد.
کد خبر: ۳۶۴۷۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۷
فیلسوف ایرانی در آلمان؛
سپس به تهران برگشت و تا سال ۱۳۵۸ به تدریس فلسفه در دانشگاه تهران مشغول شد. اما با آغاز انقلاب فرهنگی و بسته شدن دانشگاه‌های ایران و درنهایت اخراج او از دانشگاه، تهران را به مقصد آلمان ترک کرد و برای همیشه در کنار همسر آلمانی و دو فرزندش در آن کشور سکنی گزید.
کد خبر: ۳۶۳۷۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۶
زمان دین بدون فرهنگ
کتاب «جهل مقدس: زمان دین بدون فرهنگ» نوشته الیویه روآ به شیوه‌های جدید بنیادگرایی می‌پردازد که به علم، فرهنگ، الهیات و روند جهانی شدن بی‌اعتنا هستند.
کد خبر: ۳۶۲۹۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۷
به مناسبت روز جهانی کودک؛
به اعتقاد «زینب ایمان‌طلب»، نویسنده و فعال در حوزه ادبیات کودک، با توجه به تنوع اقلیمی، فرهنگی و زبانیِ موجود در ایران، هر استان باید ادبیات مخصوص خودش را هم برای مخاطب کودک داشته باشد.
کد خبر: ۳۶۲۱۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۸
تمدن اسلامی
ما در بخش «تاریخ در ترازو» هم به معرفت تاریخ به معنای عام نظر داریم و هم به تاریخ به مثابه یک رشته (discipline) دانشگاهی در جهان و به طور خاص در ایران توجه داریم. شما یکی از استادان و متفکرانی هستید که درباره رشته خودتان یعنی فلسفه و معرفت در ایران کنونی و در تاریخ گذشته در جهان اسلام، نگاه انتقادی یا به تعبیر رایج امروز، نگاه آسیب شناختی (pathologist) داشته‌اید و از بحران در فلسفه سخن گفته‌اید و از مقام فلسفه در تمدن اسلامی پرسش کرده‌اید و در ربط با زوال و انحطاط تمدن مسلمانان از نقش زوال فلسفه سخن گفته‌اید و اشاره کرده‌اید که در تمدن ایرانی-اسلامی به جای این که فیلسوفان متفکران قوم باشند، گروه‌های دیگری سررشته دار اندیشه شده‌اند. اکنون خدمت شما رسیدیم تا ملاحظات خودتان را اولا راجع به معرفت تاریخ و ثانیا درباره رشته تاریخ به طور خاص در ایران، بفرمایید. نکته مهم دیگر این که خیلی از مسائلی را که اهل تاریخ با آن‌ها درگیرند، فلاسفه مطرح کرده‌اند. یعنی فلاسفه هستند که خیلی از پرسش‌های معرفت شناختی را پیش روی اهل علم گذاشته‌اند و معمولا خود اهل تاریخ کمتر از نظر روش شناختی و معرفت شناختی به این مباحث پرداخته‌اند. قدیم‌ترین پرسشی که راجع به تاریخ داریم، مربوط به فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو در کتاب «فن شعر» است. از آن زمان تا‌کنون، همواره کفه ترازوی مباحث فلسفی و معرفتی راجع به تاریخ به نفع فلاسفه سنگینی می‌کند و خود اهل تاریخ بیشتر در این مسائل از فلاسفه پیروی کرده‌اند یا به آن‌ها بی‌اعتنایی کرده اند یا حتی صورت مساله را حذف کرده‌اند و گفته‌اند که این مباحث به ما مربوط نیست. اگر ممکن است در مورد این مباحث نیز نظر خود را بفرمایید.
کد خبر: ۳۶۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱